Türk Yükseköğretimi birçok göstergede Avrupa Komisyonundan tam not aldı
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Özvar: “Türk
Yükseköğretimi, Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA) 2024 Bologna Süreci
Uygulama Raporu’nda
18 temel göstergenin 9’undan 5 tam puan aldı”
“Tüm göstergelerden geçer not alan Türkiye, 6 temel göstergeden de 5
üzerinden 4, 3 göstergeden ise 3 puan aldı”
“AB Komisyonu resmi internet sitesinde Türkiye raporunu ilk kez Türkçe
olarak yayımladı”
“Türkiye, yükseköğretimle ilgili göstergelerde birçok ülkeyi geride
bırakmış ve başarılı bir performans sergilemiştir”
“Raporun Türkiye ile ilgili bölümlerini Türkçe olarak tam bir şeffaflık
anlayışıyla kamuoyu ile paylaşma kararı aldık”
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar, Türk yükseköğretim sisteminin,
Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA) 2024 Bologna Süreci Uygulama Raporu’nda 18
temel göstergenin 9’undan tam puan aldığını belirtti. Özvar, tüm
göstergelerden geçer not alan Türkiye’nin, 6 temel göstergeden de 5
üzerinden 4, 3 göstergeden ise 3 puan aldığını açıkladı.
Yükseköğretimle ilgili 18 temel göstergenin bulunduğu raporda bu
göstergeler 5 puan üzerinden değerlendirildi. Bu göstergelerden 9’u, eğitim
seviyeleri, tanıma ve kalite güvencesine ilişkin temel taahhütlerle ilgili;
8’i yükseköğretimin sosyal boyutu, 1’i ise uluslararasılaşmayı kapsadı.
Türkiye, Bologna göstergelerinde, “AKTS Uygulamalarının Dış Kalite
Güvencesiyle İzlenme Durumu”, “Akademik Hedeflere Yönelik Otomatik Tanıma
Durumu”, “Dış Kalite Güvence Sisteminin Gelişim Durumu”, “Uluslararası
Hareketlilik Programına Katılan Savunmasız, Dezavantajlı veya Yetersiz
Düzeyde Temsil Edilen Öğrenci Gruplarının ve Personelin Desteklenme
Durumu”, “Diploma Eki Uygulanma Düzeyi”, “Ulusal Yeterlilikler
Çerçevelerinin Uygulanma Düzeyi”, “Dış Kalite Güvence Sistemine Öğrencilerin
Katılım Düzeyi”, “Dış Kalite Güvencesine Uluslararası Katılım Düzeyi” ile
“İzleme ve Veri Toplama” olmak üzere 9 başlıkta 5 tam puan aldı.
“Kapsayıcı Hayat Boyu Öğrenme İçin Geliştirilen Uygulamalar”,
“Yükseköğretimde Etkili Rehberlik ve Danışmanlık Hizmetinin Verilmesi
Durumu”, “Yükseköğretimde Eşitlik, Kapsayıcılık ve Çeşitlilik İçin Sağlanan
Sürdürülebilir Mali Destek Verilme Durumu”, “Yükseköğretim Sistemlerine
Kapsayıcı Öğrenme Ortamları ve Kurumsal Kültüre İlişkin Düzenlemeler”,
“Bologna Eğitim Seviyesinin Uygulanma Durumu” ile “Sosyal Boyut
Kapsamındaki İlke ve Yönergelerin Uygulanmasına Yönelik İş Birliği”
başlıkları Bologna Göstergelerinde 4 puan ile derecelendirildi.
Göstergelerde 3 puan ile yapılan derecelendirmelerde ise “EQAR'a Kayıtlı
Ajansların Sınır Ötesi Kalite Güvencesine Açıklık Düzeyi”, “Yükseköğretimde
Hayat Boyu Öğrenme Kapsamında Esnek Öğrenme Modellerinin Uygulanması”, ve
“Kamu Destekli Bursların ve Kredilerin Taşınabilirlik Durumu” başlıkları
yer aldı.
Özvar, AB Komisyonu resmi internet sitesinde Türkiye raporunu ilk kez
Türkçe olarak yayımladığını ifade etti. Rapora
https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/b3eb2763-cf0a-11ef-be2a-01aa75ed71a1/language-tr
adresinden erişilebiliyor.
“Veriler Türk yükseköğretiminin sahip olduğu büyük kapasiteyi ortaya
koyuyor”
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Özvar, Bologna Süreci Uygulama Raporu’na
ilişkin değerlendirmesinde verilerin Türk yükseköğretiminin sahip olduğu
büyük kapasiteyi açıkça ortaya koyduğunu belirtti.
AYA içinde Türk yükseköğretim sisteminin son yıllarda büyük bir ivme
kazanarak birçok alanda öne çıkmayı başardığını vurgulayan Özvar, “Türkiye,
yükseköğretimle ilgili göstergelerde birçok ülkeyi geride bırakmış ve
başarılı bir performans sergilemiştir. Türkiye’nin yükseköğretim sisteminde
sağladığı ilerlemeler, uluslararası alanda daha güçlü bir konum elde
etmesini sağlamaktadır” ifadelerini kullandı.
“Kapsamlı bir değerlendirme süreci yürütüyoruz”
Raporda yer alan tüm göstergelerle ilgili olarak kapsamlı bir değerlendirme
süreci yürüttüklerini kaydeden Özvar, “Özellikle tam puan alamadığımız
göstergelerle ilgili alınacak önlemlerle, önümüzdeki dönemde Türkiye’nin
başarısının daha da arttırılması hedeflenmektedir. Bu sürecin sonunda Türk
yükseköğretiminin performansını artırmak ve mevcut güçlü yönlerini
koruyarak daha da geliştirmek amacıyla gerekli önlemler hızla hayata
geçirilecektir” değerlendirmesinde bulundu.
“Türkiye Değerlendirme Raporu’nu kamuoyuyla paylaşıyoruz”
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Özvar, tarafsız ve dışarıdan bir göz
tarafından hazırlanan Bologna Süreci Uygulama Raporu’nu son derece mühim
bulduklarını belirterek bu anlayışla, raporun Türkiye ile ilgili bütün
kısımlarını “2024 Bologna Süreci Türkiye Değerlendirme Raporu” adıyla
Türkçe olarak hazırladıklarını ve tam bir şeffaflık ve hesap verebilirlik
anlayışıyla kamuoyu ile paylaşma kararı aldıklarını duyurdu.
Özvar, konuya ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu durum, hem yükseköğretim sistemimizin performansına duyduğumuz güvenin
hem de mükemmelliğe ulaşma hedefimizin açık bir tezahürüdür. Yükseköğretim
Kurulu olarak yükseköğretimimizin son yıllarda gösterdiği performanstan ve
güçlü görünümünden memnuniyet duyuyoruz. Ancak, Türk yükseköğretiminin tüm
paydaşlarıyla birlikte gelişmeye açık yönlerimizi doğru ve objektif bir
şekilde tespit etmemizin ve bunlar üzerinde hep birlikte çalışmamızın
gerekli olduğuna inanıyorum. Yükseköğretim Kurulumuz bu yönde her türlü
gayreti bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da göstermeye devam
edecektir.”
-Türkiye erişilebilirlik ve kapsayıcılıkta Avrupa’da önde gelen
ülkelerden-
Raporda Türkiye’nin yükseköğretimde eşitlik, çeşitlilik ve kapsayıcılık
gibi sorunları çözebilecek üst düzey koordinasyon yapılarına veya
mekanizmalara sahip Avrupa ülkelerinden biri olduğu vurgulandı.
Ayrıca Türkiye, eşitlik, kapsayıcılık ve çeşitliliği sağlamak için
sürdürülebilir mali destek sunma konusunda güçlü bir taahhüt sergileyerek
yükseköğretimde sosyal boyutun güçlendirilmesine yönelik uygulamalarda öne
çıkan ülkelerden biri oldu.
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Özvar, “Ülkemizin tüm kesimleri için nitelikli
yükseköğretime adil erişimi sağlamayı amaçlıyoruz.” dedi.
2024 Bologna Süreci Uygulama Raporu’nda yer alan “Avrupa yükseköğretim
alanına ilişkin temel veriler” başlığına göre, Türkiye, AYA ülkeleri
arasında en yüksek yükseköğretim öğrenci sayısına sahip ülke. Akademik
personel sayısı açısından da Türkiye, yüzde 15,1’lik bir artış kaydetti ve
akademik personelin yaş ortalaması bakımından üye ülkeler arasında en genç
topluluklardan birine sahip ülke oldu. Türkiye’de kadın akademik personel
oranı da AYA ülkeleri ortalamasına yaklaştı.
-Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA) nedir?-
Avrupa’da yükseköğretimi uluslararası düzeyde standartlaştırmayı ve ülkeler
arasında iş birliğini artırmayı amaçlayan bir girişimdir. AYA,
yükseköğretimde kalite güvencesi, Avrupa Kredi Transfer ve Biriktirme
Sistemi (AKTS) ve akademik derecelerin karşılıklı tanınması gibi ortak
standartlar geliştirerek üye ülkeler arasında öğrenci ve öğretim elemanı
hareketliliğini kolaylaştırmayı hedeflemektedir. Bu hedefler doğrultusunda,
1999 yılında başlatılan Bologna Süreci günümüzde 49 ülke tarafından
uygulanmaktadır. Türkiye ise 2001 yılında katıldığı Bologna Süreci
çerçevesinde AYA’ya uyum çalışmalarını sürdürmektedir.
-Bologna Süreci Uygulama Raporu nedir?-
Bologna Süreci Uygulama Raporu, AYA üyesi ülkelerin yükseköğretim
sistemlerindeki gelişimi veya gerilemeyi gösteren ve sürece dahil tüm
ülkelerin performansını ortaya koyan önemli bir belgedir. Yükseköğretim
sistemlerine bütüncül bir yaklaşım sunan rapor, kapsamlı içeriğiyle dikkate
değer bir kaynak olarak öne çıkmaktadır.
2024 Bologna Süreci Uygulama Raporu’nda, “Avrupa yükseköğretim alanına
ilişkin temel veriler”, “eğitim seviyeleri, tanıma ve kalite güvencesine
ilişkin temel taahhütler”, “temel değerler”, “sosyal boyut”, “öğrenme ve
öğretme” ile “uluslararasılaşma” olmak üzere 6 ana başlık bulunmaktadır.
Önceki raporlardan farklı olarak, bu yıl ilk kez temel değerler ve öğrenme
ve öğretme başlıklarına da yer verilmiştir.