-
Yurt Dışından Alınan Diplomaların Tanıma ve Denklik İşlemleri…
-
Yükseköğretim Kurulu 2023 yılında 11.069 denklik başvurusunu karara
bağladı
-
11.069 başvurunun 4.169’u “denklik”, 740’ı “ret” kararıyla sonuçlandı
Yurt dışından alınan diplomaların tanıma ve denklik işlemlerini yürüten
Yükseköğretim Kurulu 2021 yılında 11.410, 2022 yılında 10.615, 2023 yılında
ise şu ana kadar 11.069 denklik başvurusunu karara bağladı. 2023 yılında
Aralık ayı itibariyle verilen kararlardan 4.169’u denklik, 4.569’u Seviye
ve Yeterlilik Belirleme Sistemi (SYBS), 740’ı ret, 1.591’i de iade ile sonuçlandı.
Süreç Nasıl İşliyor?
Denklik ön başvuruları E-Devlet veya Yükseköğretim Kurulu resmi internet
sitesinden online olarak gerçekleştiriliyor. Yapılan ön başvurunun ardından
başvuru sahibinin kendisi veya resmî vekâletnameye sahip vekili tarafından
hazırlanan başvuru evrakı, Tanıma ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığına
getiriliyor, evrak sistem üzerinden bire bir kontrol edilerek başvuru
tamamlanıyor. Başvuru süreçleri e-Devlet üzerinden takip edilebiliyor.
Ön inceleme sürecinde diplomanın teyidi için Dışişleri Bakanlığı
aracılığıyla ilgili kurumlarla diploma teyit yazışması yapılıyor ve teyit
bilgisinin gelmesi bekleniyor. Yurt dışında öğrenim gördüğü ülkede öğrenim
süresince yurt dışındaki kalış süresi, Emniyet Genel Müdürlüğünden temin
edilen veriler esas alınarak hesaplanıyor.
Ardından başvuru dosyası üzerinde münferiden usul ve esas yönünden inceleme
yapılıyor. İnceleme aşamasında üniversitelerden akademik görüş isteniyor
ayrıca Bilim Alanı Danışma Komisyonu incelemesini yapıyor. Alınan görüşler
doğrultusunda Tanıma ve Denklik Komisyonunca nihai karar oluşturuluyor.
Başvuru dosyası Yükseköğretim Yürütme Kurulunca karara bağlanıyor. Kurul,
“denklik”, “ret” veya “SBYS” yönünde karar veriyor.
SYBS Nedir?
Gelen her başvuruda diplomanın zorunlu kazanımlarının kazanılıp
kazanılmadığı, mezun olunan bölümün asgari kalite standartlarını taşıyıp
taşımadığı konusunda emin olmak adına eksikliği ya da alınan eğitimde
tereddüt hasıl olan her diploma Seviye ve Yeterlilik Belirleme Sistemi adı
altında sınav, staj, ders tamamlama, klinik pratik, proje yapma vb. gibi
uygulamalardan bir ya da birkaçına tabi tutuluyor.
Başvuruların Uyruklara Göre Dağılımı
Denklik başvurularının uyruklara göre dağılımına bakıldığında sayısal
olarak en çok Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına denklik verildiği
görülüyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı dışında en çok İran, Azerbaycan ve
Suriye uyruklular tanıma ve denklik başvurusunda bulunuyor. Düzenlenen
denklik belgeleri en çok tıp doktorluğu, hukuk, mimarlık, diş hekimliği ve
psikoloji programlarında yoğunlaşıyor.
Ret Kararı Verilen Başvuruların Ülkelere Göre Dağılımı
Ret kararı verilen başvuruların ülkelere göre dağılımına bakıldığında 2021
yılında Azerbaycan, 2022 yılında Makedonya yer alırken 2023 yılında yine
Makedonya’nın ilk sırada yer aldığı görülüyor. Ret kararları sayısal olarak
hukuk ve klinik psikoloji alanlarında yoğunlaşıyor.
Ret ve İade Gerekçeleri
Gelen denklik talepleri, akademik derece olmadığı, örgün eğitim olmayıp
açık öğretim olduğu, eğitim süresince yurt dışında kalış süresi yetersiz
olduğu, eğitim düzeyi yetersiz olduğu, uzaktan eğitim olduğu, teyit
bilgisinin olumsuz olduğu, Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınmayan
eğitim kurumu olduğu, yönetmelik gereği öğreniminin en az yüzde 70’ini
tanınan bir kurumdan almadığı, yurt dışı yükseköğretim kurumunun FETÖ ile
irtibatlı veya iltisaklı olduğu, yatay geçiş şartlarını sağlamadan geçiş
yaptığı gibi nedenlerden dolayı reddedilebiliyor.
-Denklik süreçleri dijital ortamda
Bilindiği üzere denklik ön başvuruları e-Devlet kapısı üzerinden ve
Yükseköğretim Kurulu resmi web sayfasından yapılıyor ve başvuru süreçleri
de e-Devlet üzerinden takip edilebiliyor. Yükseköğretim Kurulunun bir
yenilik olarak sunduğu online denklik belgesi ile başvuru sahiplerine
belgelerini e-Devlet üzerinden dijital olarak görüntüleyebilme ve ilgili
yerlere sunabilme kolaylığı sağlanmış oldu.