Yükseköğretim Kurulu üniversitelerin analizini çıkardı
Yükseköğretim Kurulu tarafından “Üniversite İzleme ve Değerlendirme
Genel Raporu-2023” hazırlandı
-
Yükseköğretim Kurulu, Türkiye’deki 208 üniversiteyi 74 farklı
göstergeye göre değerlendirdi
-
Bu yıl ilk kez iş dünyasının üniversite mezunlarının
yeterliliklerine ilişkin memnuniyeti ölçüldü. İşverenlerin
mezunlardan memnuniyet oranı yüzde 78 çıktı
-
Mezunların işe başlama süresi ortalama 6,4 ay olarak belirlendi
-
Üniversitelerde hem doktora mezunu hem de proje hazırlayan öğrenci
sayısında önceki yıllara göre önemli artış gözlendi
-
Bilimsel yayınlarına göre Türk üniversitelerinin dünyadaki etkisi
artıyor
-
Üniversiteler bu yıl ilk kez “Sürdürülebilirlik” başlığı altında
doğal kaynakları bilinçli kullanıp kullanmadıkları yönünden
incelendi
-
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Özvar:
“Temel hedefimiz, hiyerarşik bir değerlendirme yapmak yerine
üniversitelerin gelişmeye açık yönlerini belirlemek ve desteklemektir”
“Artık üniversitelerimiz kendi verilerine sahip çıkmaya başladı. Bu
gelişme yapay zekâ alanında yapmayı planladığımız projelerin
altyapısını teşkil edecektir.”
“Yükseköğretim kurumlarımızın itinalı çalışmalar yürüttüklerini
gözlemliyoruz. Bu çabaların, kurumların veriye dayalı karar verme
süreçlerine önemli katkı sağlayacağına inanıyoruz”
21 Aralık 2023
Yükseköğretim Kurulu, Türkiye’deki 208 üniversiteyi “Eğitim ve Öğretim”,
“Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın”, “Uluslararasılaşma”,
“Sürdürülebilirlik” ile “Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk”
kategorilerinde değerlendirerek, yükseköğretime yaptıkları katkı ve
sağladıkları gelişmeye göre “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel
Raporu-2023” hazırladı.
YÖKSİS İzleme Kriteri Modülü üzerinden alınan verilere göre yapılan
değerlendirme için, bu yıl yeni eklenen veya çıkarılanlarla birlikte 74
farklı gösterge esas alınırken, özellikle eğitim-öğretim kategorisinde
üniversitelerde dikkate değer artışlar tespit edildi.
İşverenler mezunların yeterliliklerinden memnun
Bu yıl ilk kez göstergeler arasına dahil edilen ve mezunların niteliği ile
sektörün beklentilerine cevap vermesi açısından önem atfedilen “İş
dünyasının mezunların yeterliliklerine ilişkin memnuniyet oranı” ölçüldü.
İşverenlerin mezunlardan memnuniyeti yüzde 78 çıktı.
İlk kez yapılan bir başka değerlendirme ise istihdam ile ilgili oldu.
Üniversite mezunlarının “Yurt içinde ilk işe başlama süreleri” ile ilgili
veriler, mezunların ortalama 6,4 ayda işe başladıklarını gösteriyor.
Öğrencilerin sosyal sorumluluk projeleri
Öğrencilerin toplumsal yaşamdaki duyarlılıklarını ve dayanışmalarını
artırmak amacıyla üniversitelerde yürütülen sosyal sorumluluk projeleri
arttı. Öğrencilerin katıldığı sosyal sorumluluk projeleri 2022’de 14 bin
204 olarak belirlenirken, oran olarak yüzde 74,6’dan yüzde 83’e yükseldi.
Üniversite öğrencilerinin mezuniyet sonrası istihdam edilebilirliklerini
artırmak amacıyla geçen yıl 132 üniversitede öğrenciler tarafından 7 bin
900 endüstriyel-sektörel proje yürütüldü. Bu projeler öğrencilerin sadece
ders değil, sektörle iş birliği yaparak kariyerlerini geliştirme yolunda
ilerlediklerini gösteriyor.
Ayrıca teknoloji alanında katkı sağlamak üzere 29 bin 342 öğrenci TEKNOKENT
veya Teknoloji Transfer Ofisi projelerinde yer aldı ve bu projelere katılan
öğrenci sayısı ortalaması 222’den 264’e yükseldi.
Öğrenci-sektör etkileşimi ve projelere katılımdaki artış, öğrencilerin
sadece ders başarılarına değil kendilerini mesleki anlamda geliştirmeye
odaklandığını yansıtması açısından önemli kabul ediliyor.
Doktora öğrencilerinin sayısı yükseldi
Bu yıl öğrencilerin daha donanımlı mezun olmalarına imkân sağlayan “ÇAP ve
YANDAL yapan öğrenci oranı” da değerlendirmeye alındı. Bu yeni göstergeye
göre en az bir öğrencisi bu programlara kayıtlı üniversite sayısı 177.
Akademik sürdürülebilirlik açısından önem taşıyan ve yükseköğretim
sisteminin önemli hedeflerinden olan doktora öğrencisi sayısı 2021’de 8 bin
815 iken, 2022’de 11 bin 290’a yükseldi.
Öğrencilerin araştırma-geliştirme süreçlerine hangi oranda dahil
olduklarını ortaya koymayı amaçlayan “TEKNOFEST, TÜBİTAK, TÜBA vb.
organizasyon ve kurumlar tarafından düzenlenen yarışmalara katılım” da bu
yıl ilk kez değerlendirildi. Buna göre 153 üniversiteden 16 bin 809
öğrenci yarışmalarda becerilerini sergiledi.
Bilimsel yayınlar her yıl istikrarlı artıyor
Öğretim elemanlarının bilimsel üretimlerini ve bilimsel araştırmalara
katılma çabalarını gösteren endeksler de analiz edilirken, endeksli dergi
ve kitaplardaki yayınların her yıl istikrarlı arttığı gözlendi.
Ulusal hakemli dergilerde yayımlanmış yayın sayısı ortalaması üniversite
başına geçen yıl 199 iken bu yıl 246’ya çıktı.
Bu yıl getirilen “Endeksli dergi ve kitaplarda ulusal iş birliği ile
yayımlanmış yayın oranı" göstergesi, yüzde 52,9 oldu. Bu veri yayınların
sektör veya diğer kurumlarla iş birliği oranını yansıtıyor.
En yüksek yüzde 10’luk dilimde atıf alan yayın sayısı ortalaması 154’ten
182’e yükselirken, en yüksek yüzde 10’luk dilimde atıf alan yayın sayısının
çoğalması Türk üniversitelerinin dünya çapındaki etkisinin arttığını
gösteriyor.
Üniversiteler 2021’de 2 bin 113 patent, faydalı model veya tasarım
başvurusu yaparken, 2022’de bu rakam 2 bin 415’e çıktı ve 826 patent, 231
faydalı model veya tasarım başvurusu olumlu sonuçlandı.
Uluslararası öğrenciler ve değişim programları
Üniversitelerin uluslararası düzeydeki etkileşim ve iş birliklerinin
değerlendirildiği “uluslararasılaşma” kategorisinde de veriler, sağlanan
gelişmeyi ortaya koydu.
Uluslararası öğrenci sayısı 2021’de 223 bin 978 iken, 2022’de 260 bin
316’ya çıktı. 169 üniversitede 1434 uluslararası doktoralı öğretim elemanı
görev yapıyor. Uluslararası değişim programları kapsamında 97 üniversiteye
1245 öğretim elemanı gelirken, 127 üniversiteden 2 bin 294 Türk öğretim
elemanı yurt dışındaki üniversiteleri ziyaret etti.
Uluslararası değişim programları kapsamında gelen öğrenci sayısı 2021’de 3
bin 99 iken 2022’de 6 bin 397’ye, bu kapsamda gönderilen Türk öğrenci
sayısı da 12 bin 429’dan 16 bin 984’e yükseldi.
Sürdürülebilirlik, doğal kaynakları bilinçli kullanmak
Yükseköğretim Kurulunun bu yıl ilk kez yaptığı değerlendirmelerden bir
diğeri de üniversitelerin doğal kaynakları bilinçli kullanıp
kullanmadıklarını ortaya koyan “Sürdürülebilirlik” kategorisi oldu.
Üniversiteler enerji kaynaklarının verimliliği, karbon ayak izi ve su
tüketimi gibi doğayla uyumlu faaliyetleri yönünden de analiz edildi.
Enerji verimliliğini artırmak için 79 üniversitede 1,85 milyar TL, su
tasarrufu için ise 53 üniversitede 47,6 milyon liralık yatırım yapıldığı
saptandı.
Bu kategorideki değerlendirmeyle Türk üniversitelerinin uluslararası
sıralamalarda yer almalarına katkı sağlanması hedefleniyor.
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Özvar: “Temel hedefimiz üniversitelerin
kaliteli eğitim ve araştırma kapasitelerini genişletmektir”
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar, “Üniversite İzleme ve
Değerlendirme Genel Raporu-2023”ün “Sunuş” yazısında şu görüşleri ifade
etti:
“Bu çalışma, ülkemizin özgün koşullarını gözeterek belirlenen standartlara
göre üniversitelerin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koymaktadır. Birincil
amaç belirlenen kriterlere göre, her bir üniversitenin kendi misyon ve
vizyonu doğrultusunda gelişimini izlemek ve değerlendirmektir. Temel
hedefimiz hiyerarşik bir değerlendirme yapmak yerine üniversitelerin
gelişmeye açık yönlerini belirlemek ve desteklemektir.
Yükseköğretim kurumlarımızın, belirlenen göstergelere dayalı olarak izleme
ve değerlendirme birimleri aracılığıyla itinalı çalışmalar yürüttüklerini
gözlemliyoruz. Bu çabaların, kurumların veriye dayalı karar verme
süreçlerine önemli katkı sağlayacağına inanıyoruz ve bu sürecin
üniversiteler tarafından dikkatle takip edilmesinden memnuniyet duyuyoruz.
Bu raporda üniversitelerin birbirleri ile kıyaslanması yerine, Türkiye
Yükseköğretim Sistemine katkısı ve üniversitenin kendi geçmiş verilerine
göre gelişiminin tespiti önemsenmektedir.
Bu yılki ‘Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporu’ hazırlanma sürecinde
deprem bölgesindeki üniversitelerimize, içinde bulundukları koşullar
nedeniyle hassasiyetle yaklaşılmıştır.
Hazırlanan Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporlarının,
yükseköğretim sistemine ilişkin araştırmalar yapan akademisyen ve uzmanlar
için değerli bir referans kaynağı olduğuna inanıyoruz.”
“Dijitalleşme ve büyük veri projesinde önemli mesafe kaydediyoruz”
Erol Özvar ayrıca, “Değerlendirme raporu ile ortaya çıkan ilgi çekici
sonuçlardan biri de birkaç yıldır bütün üniversitelerimizde başlattığımız
dijitalleşme ve büyük veri projesinde kayda değer mesafe kaydediyor
olmamızdır.
Artık üniversitelerimiz kendi verilerine sahip çıkmaya başladı. Bu
gelişme yapay zekâ alanında yapmayı planladığımız projelerin
altyapısını teşkil edecektir.
Kısa zaman içerisinde üniversitelerimizin Yükseköğretim Kurulu ile birlikte
bu vizyonu benimsemeleri ve hayata geçirmeleri takdire şayandır.”
değerlendirmesinde bulundu.
Rapor Yükseköğretim Kurulunun web sitesinden paylaşıldı
Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu-2023 Yükseköğretim
Kurulunun web sitesinden paylaşıldı. Rapora,
https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/2023-universite-izleme-ve-degerlendirme-genel-raporu.pdf
adresinden erişilebilecek.