Araştırma Üniversitelerinden dikkat çeken projeler
:
Fatura ödemeyen bina, yerli kanser ilacı, uzaktan bakım: web üzerinden
evde terapi, müsilaj erken uyarı sistemi, kırım kongo aşısı…
Araştırma Üniversiteleri Destek Programı (ADEP) çerçevesinde hazırlanan
projeler Ankara Üniversitesinde düzenlenen Değerlendirme Toplantısında
tanıtıldı
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Özvar: “Araştırma kültürümüz arttıkça
inanıyorum ki araştırmaya ayrılan bütçeler de aynı ölçüde artacaktır.
Burada asıl önemli olan bu araştırma kültürünü üniversitelerimizde
yeşertmek yahut kökleştirmektir.”
Araştırma üniversiteleri tarafından hazırlanan ve Cumhurbaşkanlığı Strateji
ve Bütçe Başkanlığınca desteklenen projeler, Yükseköğretim Kurulu (YÖK)
Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı
İbrahim Şenel, YÖK Yürütme Kurulu Üyeleri Prof. Dr. Naci Gündoğan, Prof.
Dr. Kemal Şenocak, Prof. Dr. Erol Arcaklıoğlu, Prof. Dr. Arif Bilgin ile
araştırma üniversitelerinin rektörleri ve proje yürütücüsü öğretim
üyelerinin katıldığı toplantıda değerlendirildi.
Araştırma üniversitelerinin projeleri arasında “fatura ödemeyen bina”,
“yerli kanser ilacı”, “uzaktan bakım: web üzerinden evde terapi”, “müsilaj
erken uyarı sistemi”, “kırım kongo aşısı” öngören araştırmalar dikkat
çekti.
Ankara Üniversitesinin ev sahipliğinde gerçekleştirilen Araştırma
Üniversiteleri Destek Programı Proje Değerlendirme Toplantısının açılışında
konuşma yapan Özvar, Türkiye’nin öncelikli hedefleri ve alanları
çerçevesinde nitelikli bilgi üretmek, disiplinlerarası çalışmaları ve iş
birliklerini teşvik etmek, doktoralı araştırmacı insan sayısını artırmak,
uluslararası iş birliklerini güçlendirmek ve üniversiteleri uluslararası
alanda daha görünür kılmak amacıyla 13 Aralık 2021’de düzenlenen toplantıda
Yükseköğretim Kurulu tarafından yürütülen Araştırma Odaklı Misyon
Farklılaşması ve İhtisaslaşma Programına ilişkin yeni vizyonun
açıklandığını hatırlattı.
Araştırma üniversiteleri programındaki üniversitelerin araştırma
kapasitelerinin artırılmasına yönelik özel destek sağlanması kapsamında
geçen yıl YÖK ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı arasında
imzalanan protokolle Araştırma Üniversiteleri Destek Programının (ADEP)
hayata geçirildiğini ifade eden Özvar, ADEP kapsamında Yükseköğretim Kurulu
Başkanlığı tarafından oluşturulan Komisyon aracılığıyla performans
değerlendirmesine göre Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı
tarafından araştırma üniversitelerine projelerinde kullanılmak üzere kaynak
tahsis edildiğini kaydetti.
Özvar, “Araştırma kültürümüz arttıkça inanıyorum ki araştırmaya ayrılan
bütçeler de aynı ölçüde artacaktır. Burada asıl önemli olan bu araştırma
kültürünü üniversitelerimizde yeşertmek yahut kökleştirmektir. Bu bakımdan
araştırma üniversiteleri kendilerine tahsis edilen bu kaynağı, başta 11.
Kalkınma Planındaki öncelikli sektörler olmak üzere, YÖK tarafından
eşleştirildikleri alanlardaki bilimsel araştırma projelerinin
desteklenmesinde kullanabilmektedirler.” dedi.
“Üniversitelerin proje performansları takip ediliyor”
ADEP kapsamında hazırlanan projelerin izlenmesi ve değerlendirilmesi
amacıyla YÖK bünyesinde İzleme ve Değerlendirme Komisyonu oluşturulduğunu,
bu Komisyon aracılığıyla üniversitelerin proje performanslarının yakından
izlendiğini belirten Özvar, bu toplantıda 2022 ve 2023 yıllarında
yürütülmekte olan projelerin genel bir değerlendirmesinin yapılacağını
söyledi.
İbrahim Şenel: “
Büyük ölçekli araştırma altyapılarının kurulmasını ve geliştirilmesini
desteklemeye devam edeceğiz”
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel de yükseköğretim
kurumlarının bilgi üretme ve araştırma yapma fonksiyonlarıyla ülkelerin
iktisadi ve sosyal kalkınmasında önemli role sahip olduklarına işaret etti.
Şenel, “Önümüzdeki 5 yılda üniversitelerimizin iktisadi ve sosyal
kalkınmadaki rolünü, etkin olmalarını ve daha nitelikli beşerî sermayenin
oluşturulmasını hedeflemekteyiz. Bu hedef doğrultusunda üniversitelerimizin
araştırma kapasitelerini geliştirmek için bilimsel araştırma projeleri ile
büyük ölçekli araştırma altyapılarının kurulmasını ve geliştirilmesini
desteklemeye devam edeceğiz.” dedi.
Açılış konuşmalarının ardından ADEP kapsamında desteklenen projeleri
yürütecek öğretim üyeleri projelerinin sunumunu gerçekleştirdi. Ardından
rektörler görüş ve önerilerini dile getirdi.
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Özvar, toplantının sonunda yaptığı
değerlendirmede, önemli proje sunumları yapıldığını belirterek, “Bu
sunumlar bize Türkiye’de araştırma üniversitesi hüviyeti kazanan
üniversitelerimizin ne kadar ciddi bir kapasite, potansiyel ve performans
taşıdığını gösterdi. Ben başkan olarak Yükseköğretim Kurulunun bizzat tayin
etmesiyle değil üniversitelerimizin bizatihi kendi çalışmalarıyla ortaya
koyduğu ürünlerle araştırma üniversitesi statüsünü hak edebileceğini
düşünüyorum.” diye konuştu.
-Desteklenen Projelerden Örnekler-
Araştırma üniversiteleri destek programından 2022 ve 2023 yıllarında
yararlanan ve halen yürütülmekte olan toplam 539 proje arasında özellikle
tıp ve enerji alanındaki çalışmalar öne çıkıyor.
Desteklenen projelerden bazıları şöyle:
-Atatürk Üniversitesinin meme kanserinde kullanılan ve ücreti yaklaşık 20
bin TL olan ilacın yeni bir sistemle Türkiye’de üretilmesini öngören
“Ribosiklib Bileşiğin Yeni Bir Yöntemle Sentezi Projesi”,
- Boğaziçi Üniversitesinin ilaçlara kolay erişimi sağlayacak
“Antikor-polimer Konjugatı Nano İlaç Geliştirilmesi Projesi”,
- Dokuz Eylül Üniversitesinin enerji depolama ile ilgili “Elektrikli ve
Yakıt Hücreli Araçlardaki Batarya ve Metal Hidrit Tank için Termal Yönetim
Sistemlerinin İncelenmesi Projesi”,
- Ege Üniversitesinin ince bağırsaktaki aşırı bakteri çoğalmasının nefes
analizinden tespit edilmesini sağlayacak “Soluk Havasından SIBO Teşhisi
İçin Dielektrik Bariyer Deşarj (DBD) Plazma Dedektörü ve Optik Ölçüm
Cihazının Geliştirilmesi Projesi”,
- Erciyes Üniversitesinin yeni aşı teknolojisine ilişkin “Kırım Kongo
Kanamalı Ateşi Hastalığına Karşı Kendi Kendine Replike olan RNA Temelli
Koruyucu Aşı Adaylarının Geliştirilmesi Projesi”,
- Fırat Üniversitesinin enerji tüketimini azaltacak “PV/T Destekli ve
Kurutma Ünitesine Sahip Yeni Tip Bir Neredeyse Sıfır Enerjili Fatura
Ödemeyen Bina Tasarımı Projesi”,
- Gebze Teknik Üniversitesinin “Çok Amaçlı Zararlı Yazılım Tespit ve Önleme
Yöntemi Geliştirilmesi (Siber Güvenlik) Projesi”
- Hacettepe Üniversitesinin web üzerinden görüntü ve hareketleri
inceleyerek uzaktan takip ve tedavi yöntemi öngören “Web Üzerinden
Görüntü Tabanlı Hareket İnceleme Sistemi Destekli Telerehabilitasyon ve
Evde Terapi Amaçlı (ARMxoHU) Dış İskelet Tasarımı: DMD (Duchenne
Muscular Disthropy) ve MS (Multiple Sclerosis) Hastalığı Uygulamaları
Projesi”
- İstanbul Teknik Üniversitesinin, arı ürünlerinin yararlılığın artırılması
ve bu alanda tağşişi engellemeye yönelik “Arı Ürünlerinde Bulunan Biyoaktif
Bileşenlerin Farklı Enkapsülasyon Teknikleri ile Biyoyararlılığının
Arttırılması ve Fonksiyonel Ürün Eldesi Projesi”,
- İstanbul Üniversitesinin müsilaj erken uyarı sistemi öngören “Marmara
Denizi Tavşan Adası Yakın Çevresinin Biyoçeşitliliğinin
Hiperspektral/Multispektral Uydu ve İHA Görüntülerinin Makine Ve Derin
Öğrenme Algoritmaları Kullanılarak Araştırılması Projesi”,
- İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşanın “Kritik Altyapılarda Siber Güvenlik
Zafiyet Araştırması Projesi”