Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan “Üniversite İzleme ve
Değerlendirme Genel Raporu-2024” yayımlandı
-
Yükseköğretim Kurulu, Türkiye’deki 201 üniversiteyi 5 alandaki 64
göstergeye göre değerlendirdi
-
Mezunların yurt içi ilk iş bulma süresi 4,5 aya indi
-
THE üniversiteler dünya sıralamalarında yer alan üniversite sayısı
58’den 75’e yükseldi, 3 üniversite ilk 500’de yer aldı. QS’te ise
25 üniversite sıralamaya girerken, 2 üniversite ilk 500’e girdi
-
Doktora mezunu sayısı önemli bir artış göstererek 13 bin 561’e
ulaştı
-
Akademide endeksli yayın sayısında önemli artış kaydedildi
-
YÖKAK tarafından akredite edilen lisans programı 965’ten 1209’a
yükseldi
-
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar:
“Yükseköğretim sistemimizin mevcut durumunu ve kapasitesini
değerlendirirken bir yandan da gelecekte karşımıza çıkacak her türlü
sınamaya hazır olmak için çalışıyoruz”
“Dünyada yaşanan son derece hızlı ve köklü teknolojik gelişmeler
yükseköğretimin yapısının yeniden tanımlanmasını ve organizasyonunu
zorunlu hale getirmiştir”
“Özellikle yapay zekâ alanındaki gelişmeler yükseköğretimde çok derin
bir etki oluşturmuştur”
“Hızla gelişen teknoloji, iklim ve çevre sorunları, küresel çatışmalar,
toplumsal ihtiyaçlarda yaşanan değişim, istihdam ve ekonomik krizler
gibi çok sayıda mesele yükseköğretimin önümüzdeki dönemde çözüm
arayacağı konular olarak öne çıkmaktadır”
8 Ekim 2024
Yükseköğretim Kurulu, üniversiteleri “Eğitim ve Öğretim”,
“Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın”, “Uluslararasılaşma”,
“Sürdürülebilirlik” ve “Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk” başlıklarında
değerlendirerek, yükseköğretime yaptıkları katkı ve sağladıkları
gelişmeleri ortaya koyan “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel
Raporu-2024” hazırladı.
Başta YÖKSİS veritabanı olmak üzere kamu ve bağımsız kaynaklardan alınan
veriler kullanılarak hazırlanan raporda Türkiye’deki 201 üniversite 64
göstergeye göre değerlendirdi.
Rapora göre, Türkiye’deki üniversitelerden mezun olan öğrencilerin yurt içi
ilk iş bulma süresi ortalaması 2023 yılında 4,5 ay olarak gerçekleşti. Bu
süre 2022 yılında 6,4 ay olarak hesaplanmıştı.
Üniversitelerin doktora programlarından mezun sayısı ise önemli bir artış
göstererek 11 bin 290’dan 2023’te 13 bin 561’e ulaştı.
-Uluslararası sıralamalarda yükselme devam ediyor
Yükseköğretim Kurulunun 2024 İzleme ve Değerlendirme Raporu'na göre, Türk
üniversiteleri dünya üniversite sıralama sistemlerinde yükselmeye devam
ediyor.
2022 yılında Times Higher Education (THE) sıralamasında Türkiye’den
58 üniversite yer alırken, 2023 yılında bu sayı
75’e
yükseldi. Quacquarelli Symonds (QS) sıralama sisteminde ise 2022'de
24 üniversite bulunurken, 2023’te 25
üniversite sıralamada yer aldı. Ayrıca, dünyanın en prestijli sıralamaları
olan THE'da 3, QS’te ise 2 Türk
üniversitesi, dünyanın ilk 500 üniversitesiarasına
girme başarısını gösterdi.
-Türkiye’ye gelen uluslararası öğrenci ve öğretim elemanı sayısı arttı
Rapora göre, Türkiye’deki üniversitelerde uluslararası öğrenci ve öğretim
elemanı sayısında artış kaydedildi. Uluslararası öğrenci oranı
yüzde 6,23'ten yüzde 7,1'e
yükselirken, değişim programları kapsamında Türkiye’ye gelen öğretim elemanı
sayısı da arttı.
Değişim programları kapsamında üniversite başına düşen uluslararası öğretim
elemanı oranı, 2023 yılında 13,2’den 16,6’ya çıkarak
gelişim gösterdi. Bu artış, Türk üniversitelerinin uluslararasılaşma
stratejilerinde başarılı olduğunu ve dünya çapında daha fazla tercih
edildiğini ortaya koyuyor.
-Bilimsel üretkenlik istikrarlı şekilde artıyor
Rapora göre; Türkiye'deki üniversitelerin bilimsel üretkenliği her yıl
artmaya devam ediyor. 2022 yılında endeksli dergi ve kitaplarda kurum
adresli yayın sayısı 87 bin 355 iken, 2023 yılında bu sayı
89 bin 334’e yükseldi.
2023 yılında Türkiye'deki 188 üniversitenin endeksli dergi
ve kitaplarda ulusal iş birlikli yayın ortalaması yüzde 52seviyesinde
gerçekleşti. Üniversite-sektör iş birliğiyle yapılan yayınların oranı da
yükselirken, 63 üniversitenin yayınlarına yapılan atıf
sayısı dünya ortalamasının üzerinde oldu.
2023 yılında 144 üniversitede 2.389 patent, faydalı model veya tasarım
başvurusu yapıldı. Yapılan patent başvurularından 2023 yılında 1.096’sı
olumlu sonuçlandı. Geçen yıla göre olumlu sonuçlanan patent sayısında yüzde
30’a yakın artış oldu.
TÜBİTAK tarafından desteklenerek öğrenci, öğretim elemanı ve
araştırmacılara verilen ulusal ve uluslararası proje sayısı ise 35 bin 519
olarak kaydedildi. TÜBİTAK tarafından desteklenerek öğrenci, öğretim
elemanı ve araştırmacılara lisans, lisansüstü ve doktora sonrası verilen
ulusal ve uluslararası eğitim ve araştırma bursu sayısı ise 28 bin 911
olarak gerçekleşti .
Akredite Edilen Program Sayısı ve Sosyal Sorumluluk Çalışmalarında
Artış
2023 Yükseköğretim Kurulu (YKS) Kılavuzunda yer alan bilgilere göre,
Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından tanınan veya yetkilendirilen
akreditasyon kuruluşlarınca akredite edilen lisans programı sayısı
965’ten 1209’a yükseldi.
Sosyal Sorumluluk Çalışmaları ve Öğrenci Kulüpleri
Sosyal sorumluluk alanında da aktif çalışmalar yürütüldüğü belirtilen
rapora göre toplamda 4 bin 827 sosyal sorumluluk projesi
ile sosyal entegrasyon ve kapsayıcılığa yönelik
8 bin 763 faaliyet
gerçekleştirilirken, öğrenciler tarafından
10 bin 75
sosyal sorumluluk projesi yürütüldü.
Yaklaşık 2 milyon öğrenci, Türkiye'deki üniversite kulüplerinde aktif
olarak görev aldı. Toplamda 15 bin 194 öğrenci, kulübü ile öğrenciler
sosyal sorumluluk projelerine katılarak topluma katkı sağladı. 98
üniversiteden 337 öğrenci topluluğu, uluslararası kuruluşlara üyelikleri
ile de global düzeyde etkileşimde bulundu.
Yükseöğretim Kurulu Başkanı Özvar:
“Mükemmeliyetin sağlanması başta gelen hedeflerimiz arasında”
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar “Üniversite İzleme ve Değerlendirme
Genel Raporu-2024”ün “Sunuş” yazısında yükseköğretimin önümüzdeki dönemde
çözüm arayacağı konular arasında hızla gelişen teknoloji, iklim ve çevre
sorunları, küresel çatışmalar, toplumsal ihtiyaçlarda yaşanan değişim,
istihdam ve ekonomik krizler gibi pek çok meselenin olduğunu belirtti.
Özvar şu değerlendirmede bulundu:
“Yükseköğretim değişimin, dönüşümün, yeniliğin ve rekabetin yoğun olduğu
son derece dinamik bir alandır. Bu dinamik alanın unsurları olan eğitimde,
araştırmada ve her türlü hizmette mükemmeliyetin sağlanması Yükseköğretim
Kurulu olarak başta gelen hedeflerimiz arasındadır. Bu anlayışla,
üniversitelerimizin kalite süreçlerine büyük önem veriyoruz ve açık,
ölçülebilir ve kanıta dayalı kriterlerle gelişimlerini yakından takip
ediyoruz. Yükseköğretim sistemimizin mevcut durumunu ve kapasitesini
değerlendirirken bir yandan da gelecekte karşımıza çıkacak her türlü
sınamaya hazır olmak için çalışıyoruz.”
-Uluslararasılaşma konusunda önemli gelişmeler-
Özvar yazısında, “Önümüzdeki dönem için stratejik hedefler arasında yer
alan uluslararasılaşma konusunda önemli gelişmeler yaşanmaya devam
etmektedir. Gerçekleştirilen çok sayıdaki çalışma ve projeden iki başlık
öne çıkmaktadır: Türkiye-Azerbaycan Üniversitesinin kurulması ve
“Yükseköğretimde Uluslararasılaşma Strateji Belgesi” hazırlık
çalışmalarının başlatılması.” ifadelerine yer verdi.
Yükseköğretim Kurulu olarak yükseköğretim sisteminin gelecekte küresel ve
bölgesel rekabet gücünü artırılabilmesi ve sürdürebilmesi için
“erişilebilirlik ve kapsayıcılık”, “kalite, üretkenlik ve mükemmellik”,
“araştırma ve yenilikçilik”, “uluslararasılaşma” ve “istihdama duyarlılık
ve hayat boyu öğrenme” gibi stratejik amaçlar belirlediklerini vurgulayan
Özvar, “Bu amaçlar hem 12. Kalkınma Planında hem de Yükseköğretim Kurulu
2024-2028 Strateji Belgesinde yer almış ve üzerlerinde detaylı çalışmalar
yürütülmüştür.” değerlendirmesinde bulundu.
“Yapay zekâ yükseköğretimde çok derin bir etki oluşturdu”
Özvar yazısında:
“Dünyada yaşanan son derece hızlı ve köklü teknolojik gelişmeler
yükseköğretimin yapısının yeniden tanımlanmasını ve organizasyonunu zorunlu
hale getirmiştir. Öncelikle, dijitalleşmeyle birlikte öğretim süreçleri
daha etkileşimli hale gelmiş, geleneksel eğitim programlarının ve öğretim
tekniklerinin yeniden ele alınması gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Öğrencilerin öğrenme materyallerine daha kolay erişebilmesi, dijital
platformların sayıca artması ve çeşitlenmesi bilgiye ulaşmada ve öğrenci ve
öğretici ilişkilerinde yeni dinamikler ortaya çıkarmıştır. Özellikle yapay
zekâ alanındaki gelişmeler yükseköğretimde çok derin bir etki
oluşturmuştur.” ifadelerini kullandı.
-Gelişmeler rakamlara olumlu yansıyor-
Rapordaki bazı göstergelerdeki değişimi örnek olarak paylaşan Özvar, “Bir
önceki yıla göre doktora mezunu sayısının artması, mezunların yurt içi ilk
iş bulma sürelerinin kısalması, YKS kılavuzunda en az bir akredite lisans
programı bulunan üniversite sayısı ve akredite olan program sayısının
artması, olumlu sonuçlanan patent sayısının artması, TÜBİTAK tarafından
verilen ulusal ve uluslararası araştırma bursu sayısı ile desteklenen
ulusal ve uluslararası proje sayısının artması, THE ve QS sıralama
sisteminde ilk 1000 içinde daha fazla üniversitemizin yer alması,
sevindirici gelişmelerdendir.” görüşüne yer verdi.
2024-2025 eğitim öğretim yılında 73 ön lisans ve lisans programı
açıldığının ve öğrenci alındığının bilgisini paylaşan Özvar, “Bu programlar
belirlenirken istihdam odaklı bir anlayışla geleceğin meslekleri dikkate
alınarak bir planlama yapılmıştır. Öğrenciler tarafından yoğun ilgiyle
karşılanan bu programlar, ülkemize yapay zekâ alanındaki küresel rekabette
güç katacaktır.”
“Önemli bir referans kaynağı”
Özvar, “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu”nun 2024 yılı için
hazırlanan güncel halini kamuoyuyla paylaşmaktan memnuniyet duyuyoruz.
Önceki yıllara ait raporlar gibi bu raporun da yükseköğretim sistemimiz
üzerine yapılacak her türlü araştırma ve değerlendirmede önemli bir
referans kaynağı olacağına inanıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Rapor Yükseköğretim Kurulunun web sitesinden paylaşıldı
Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu-2024 Yükseköğretim
Kurulunun web sitesinden paylaşıldı. Üniversite İzleme ve Değerlendirme
Genel Raporu-2024,
https://www.yok.gov.tr/Documents/2024/universite-izleme-ve-degerlendirme-genel-raporu-2024.pdf
adresinden erişime açıldı.