- Türk Üniversiteleri iklim değişikliği çalışmaları için
kutuplarda
-
5 Türk üniversitesinden bilim insanları Antarktika ve Arktik
Bölge’de küresel iklim değişikliğinin hızlı sonuçlarına dair veri
topluyor
19 Temmuz 2024
5 Türk Üniversitesinden bilim insanları dünyanın iklim krizini çözmek için
yürütülen ortak çalışma olan 4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferinde
kutuplarda çalışıyor.
Dokuz Eylül Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul
Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orta Doğu Teknik
Üniversitesinin yanı sıra Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Seyir Hidrografi ve
Oşinografi Dairesi Başkanlığı, TÜBİTAK ile Bulgaristan, İtalya ve Şili
kutup araştırmacıları 26 Haziran 2024 tarihinde başlanan sefer kapsamında
16 proje yürütüyor.
Koordinatörlüğünü Prof. Dr. Burcu Özsoy, liderliğini Prof. Dr. Ersan
Başar’ın sürdürdüğü sefer kapsamında özellikle küresel iklim değişikliğinin
hızlı sonuçlarına dair net veriler sunulması amaçlanıyor.
İçerisinde Arktik Okyanusu’nu da barındıran Arktik Bölge, 20 milyon
kilometrekarelik alanda hem kıyısı olan ülkelere hem de diğer devletlere ev
sahipliği yapıyor.
Küresel iklim değişikliğinin sonuçlarının dünya üzerinde en net okunduğu
alanlardan olan Arktik Bölge’de azalan deniz buzları deniz ekosistemini
değiştirerek deniz yaşamını etkiliyor. Arktik Bölge yeni deniz yollarının
açılmasıyla birlikte deniz ticareti için de büyük önem taşıyor.
Araştırma yapan ülkeler, Arktik Bölge’de yer alan Norveç’e bağlı Svalbard
Takımadaları’nda yer alan bilim istasyonlarında çalışmalarını
gerçekleştirdiği gibi bu bölgeye deniz seferleri de düzenleyerek bölgenin
değişimini bilimsel çalışmaları ile takip ediyor.
Türkiye de her iki kutup bölgesinde destek olduğu bilimsel çalışmalar,
katılım sağladığı uluslararası toplantılar ve oluşumlar, düzenlediği eğitim
ve farkındalık çalışmaları, hayata geçirdiği ulusal ve uluslararası iş
birlikleri ve gerçekleştirdiği Ulusal Kutup Bilim Seferleri ile birlikte
Arktik’te ve Antarktika’da varlığını güçlendirmeye ve dünya literatürüne
bilimsel katkı sunmaya devam ediyor.
Türk ekibi bilimsel örneklerle ülkeye dönecek
4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferikapsamında; deniz
suyu, sediman, plankton ve mikroplastik örneklerle birlikte
atmosferik/meteorolojik veriler, okyanusa dair fiziksel parametreler
toplanıyor, uydu verilerinin de yardımıyla uzaktan algılama çalışmalarının
yersel doğrulaması gerçekleştiriliyor.
Ayrıca İtalya Kutup Bilim Enstitüsü ile ortak yürütülen bilimsel çalışmalar
kapsamında 3 farklı proje için örneklemeler Türk bilim insanları tarafından
gerçekleştirilerek, İtalya’ya ait Svalbard’da bulunan Dirigibile Bilim
istasyonuna teslim edilecek.
Çalışmada, az yıllık deniz buzlarından numuneler alınıyor, soğuktaki canlı
yaşamı ve enzim üretkenlikleri inceleniyor. Örnekleme istasyonlarında
direkt veya plankton ağları ile temin edilen deniz suları ile DNA,
mikroplastik, plankton, pigment gibi deniz yaşamı ve yoğunluğu
araştırılıyor.
Gemi üzerine kurulan Otomatik Meteoroloji İstasyonu (Automatic Weather
Station- AWS) ile birlikte sefer rotası üzerindeki sıcaklık, güneşlenme
şiddeti, nem, deniz suyu sıcaklığı ve rüzgar verileri kayda alınırken, yine
gemi üzerine kurulan uydu sistemleri ile birlikte atmosferdeki radyasyon
yayılımı ve uydu sinyal sistemleri hakkında çalışmalar yürütülüyor.
Cumhurbaşkanlığı Himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde,
TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda gerçekleştirilen
Ulusal Kutup Araştırmaları kapsamında Arktik Bölge’ye ve Antarktika’ya
düzenlenen 4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi 25 Temmuz’da son
bulacak.
Elde edilen numuneler içerisinde depolanan sanal veriler haricinde,
çalışılacağı alana göre dondurulmuş, filtreden geçirilmiş veya ham olarak
saklanan örnekler Türkiye’ye döndükten sonra Dokuz Eylül Üniversitesi,
İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Karadeniz Teknik
Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve TÜBİTAK MAM
laboratuvarlarında incelenecek.